Wprowadzenie do książki
Umysł nakręcony
Uważasz, że ludzki umysł stanowi tajemnicę nie do rozwiązania? A może w rzeczywistości nie jest on tak skomplikowany i można go ogarnąć? Wyobraź go sobie jako stosunkowo prosty, ale także omylny system, którego działanie zależy od zachowania mechanicznych jednostek składowych. Kontrowersyjna teoria? Prowokacyjna? Ale czyż nie fascynująca? Rozmaite sprawy są niejednokrotnie coraz bardziej komplikowane dzięki zdolności człowieka do wikłania się w wyszukane, samonapędzające się gry. Sami sobie tworzymy oszałamiające struktury o niezwykłym stopniu złożoności, które więcej przysłaniają, niż odkrywają. Wzory, które wyznaczają krople wody na szybie oraz żarówki na nośnikach reklamowych, zainspirowały dr. de Bono do ukucia pojęcia specjalnej powierzchni pamięci. Przypomina ona w swoim działaniu mózg - wybierający, przetwarzający i odrzucający informacje. Za pomocą prostych analogii autor ilustruje tendencje umysłu do tworzenia i konsolidowania trwałych wzorców, budowania mitów, polaryzowania i dzielenia, a następnie łączy te mechanizmy z różnymi rodzajami myślenia - naturalnym, logicznym, matematycznym i lateralnym.
- Czy można wynaleźć... myślenie?
- Czym różni się pamięć od wspomnień?
- Czy słowa mogą czytać się same?
- Jak olśnienie zmienia pierwotny wzorzec rozumowania?
- Co to jest mechanizm polaryzacji?
- W jaki sposób słowo NIE zrewolucjonizuje ludzkie myślenie?
- Jak myślą ludzie?
Niniejsza książka jest efektem pracy badacza, który w sposób jasny i niezwykle zajmujący myśli samodzielnie...
Całe nasze myślenie, język, wykształcenie, a być może cała nasza kultura Zachodu koncentruje się wokół formowania i komunikowania myśli. W taki właśnie sposób funkcjonuje mózg. W taki sposób musi funkcjonować, aby życie było możliwe. Do działania w taki sposób sami go stymulujemy. Ale co z procesem zmieniania pojęć, będącym przeciwieństwem ich ustalania? Jest to proces nienaturalny, do którego przeprowadzenia nie mamy żadnych narzędzi ani przygotowania. Do niedawna idee zawsze istniały dłużej niż ludzie, ale obecnie to ludzie żyją dłużej niż idee. W związku z tym zachodzi silna potrzeba stworzenia mentalnych narzędzi, które umożliwią reformowanie myśli.
Jednakże zapotrzebowanie na to nowe słowo i jego funkcję nie wynika z potrzeby filozoficznej, lecz z mechaniki sposobu, w jaki mózg postępuje z informacjami. Jako biologiczny system przetwarzania informacji, mechaniczne zachowanie mózgu podlega pewnym ograniczeniom i to właśnie te ograniczenia czynią nowe słowo tak niezbędnym, jak również definiują jego funkcję. Nowe słowo to metoda na pokonanie tych ograniczeń. Podobnie jak zero w matematyce, metoda taka jest symbolem, a jej zastosowanie polega na wykorzystywaniu jej do przeprowadzania procesów, które bez niej nie byłyby możliwe.
W pierwszej części książki zebrane są informacje o organizacji mózgu. Począwszy od prostych jednostek, krok po kroku jego struktura jest rozbudowywana aż do „zmontowania” mechanizmu umysłu. Kroki te są drobne, a żadna szczególna wiedza ani umiejętności matematyczne nie są wymagane do ich zrozumienia. Pod koniec pierwszej części ów mechanizm można porównać do dużego zapisanego kawałka papieru. Papier tkwi w ciemnościach, a po jego powierzchni przesuwa się wąski snop światła, jak gdyby z latarki. Oświetlone słowa zostają odczytane. Reprezentują one informacje przechowywane w mózgu. Pierwsza część książki mówi o tym, jak to się dzieje, że zapiski same zapisują się na papierze; jak organizują się, by nadać sobie sens i znaczenie, choć nie zostały tam umieszczone przez jakiś zewnętrzny rozum. Traktuje o tym, jak to możliwe, że snop światła przesuwa się po papierze sam z siebie, bez żadnego zewnętrznego źródła światła ani ręki, która by go prowadziła. O tym, dlaczego światło przesuwa się w jednym kierunku, a w innym nie. O tym, jak to słów się nie odczytuje, ale jak one odczytują siebie. Kwestie te stanowią podstawową mechanikę świadomości, wolnej woli, pamięci i myślenia. W pierwszej części zostaje dowiedzione, że mózg jest dobrym komputerem po prostu dlatego, że ma wadliwą pamięć. To owa wadliwa pamięć zapewnia funkcję przetwarzania danych.
Druga część książki prezentuje, jak mechanizm złożony w części pierwszej sprawdza się w praktyce. Skupia się ona na tym, dlaczego mechanizm może działać jedynie na pewne sposoby, przy wszystkich zaletach i wadach tychże sposobów. Badane są nieuniknione ograniczenia procesu myślowego. Opisowi zostają poddane cztery zasadnicze typy myślenia: naturalne, logiczne, matematyczne i lateralne. Typy te są po części naturalne, a po części są wynikiem sztucznych metod, opracowanych w celu usprawnienia naturalnego zachowania mechanizmu umysłu. W zarysie przedstawione zostaje zapotrzebowanie na nową sztuczną metodę i jej funkcja.
Sposób działania mózgu istotnie zależy od sposobu, w jaki się go połączy w całość, ale być może niektórzy Czytelnicy woleliby raczej uznać mózg za funkcjonujący mechanizm, niż uważnie przyglądać się, jak powstaje jego struktura. Tacy Czytelnicy powinni od razu przejść do strony 175. Na tym etapie mózg można porównać do kawałka papieru zawierającego obdarzone znaczeniem wzorce, które są po kolei odsłaniane przez poruszający się snop światła. Czytelnicy ci mogą później wrócić do części pierwszej, aby zrozumieć, dlaczego mózg funkcjonuje w taki sposób.
Inni Czytelnicy mogą zechcieć wyjść od źródła i stopniowo zagłębiać się w strukturę mechanizmu, zanim przejdą do lektury o tym, jak on działa.
Wybierz to podejście, które uważasz za odpowiednie dla Ciebie, ale pamiętaj, że dla większości ludzi druga część będzie łatwiejsza niż pierwsza. Pierwsza część zajmuje się pięknem funkcji, przetwarzania i organizowania. Część druga dotyczy bezpośrednio tego, jak mózg myśli, jak myślą ludzie. Wyrasta ona z pierwszej, tak jak kwiat wyrasta ze swej łodygi. Łodyga ma za zadanie rodzić kwiaty. Bez niej jedynie sztuczny kwiat mógłby przetrwać.
Podobnie jak rozwijanie pasażu w muzyce jest kwestią powtórzeń i progresji, tak też przebiega pisanie tej książki.
EDWARD DE BONO
Szczegółowe Informacje
-
Autor:
Edward de Bono
-
Tytuł oryginału:
The Mechanism of Mind
-
Liczba stron:
344
-
Wymiary:
148×210
-
Oprawa:
Miękka
-
ISBN:
978-83-246-2097-5
-
Tłumacz:
Cezary Welsyng
-
Rok wydania:
2009