Wprowadzenie do książki

Język niemowląt

   Oto jedno z pytań najczęściej zadawanych przez przyszłych rodziców: „Jakie poradniki mogłaby nam pani polecić?”. Wybór literatury medycznej nigdy nie sprawiał mi kłopotów. Inaczej jednak było, gdy miałam wskazać praktyczny poradnik zawierający proste, a jednocześnie zindywidualizowane porady na temat zachowań i rozwoju niemowląt. Teraz moje wątpliwości w tym zakresie definitywnie się skończyły.
   Książka Trący Hogg Język niemowląt jest bezcennym darem dla początkujących (a nawet i dla doświadczonych) rodziców, pozwala im bowiem bardzo wcześnie odkryć temperament dziecka, którego rozpoznanie jest podstawą interpretacji jego zachowań i komunikatów niewerbalnych. Jednocześnie wskazuje na praktyczne i skuteczne rozwiązania typowych sytuacji, takich jak długotrwały płacz, częste karmienia i nieprzespane noce. Nie sposób też nie docenić specyficznie angielskiego poczucia humoru autorki, która pisze niezwykle przystępnie i dowcipnie, co nie przeszkadza jej przekazywać praktycznej wiedzy w wybitnie inteligentny sposób. Książkę Język niemowląt czyta się lekko i chętnie, a przyswajanie zawartych w niej użytecznych treści nie przestaje być przyjemne nawet wówczas, gdy mowa o niemowlętach obdarzonych najtrudniejszymi i najbardziej kłopotliwymi temperamentami.
   Nierzadko jeszcze przed przyjściem dziecka na świat w umysłach wielu młodych rodziców powstają zamęt i niepokój. Powoduje je nadmiar informacji pochodzących od życzliwych skądinąd członków rodziny i przyjaciół, a także z książek i mediów elektronicznych. Dostępne na rynku publikacje na temat pielęgnacji noworodków są często zbyt dogmatyczne lub, co gorsza, przyjmują nazbyt powierzchowne założenia. Mając do wyboru te dwie skrajności, wielu rodziców, mimo najlepszych chęci, popada w „rodzicielstwo chaotyczne”. Autorka tej książki podkreśla znaczenie konstruktywnej rutyny, która pomaga rodzicom ustalić przewidywalny rytm dnia. Koncepcja takiej organizacji czasu obejmuje karmienie dziecka, jego aktywność i sen oraz czas, w którym osoba opiekująca się niemowlęciem ma szansę odpocząć i zająć się sobą. Realizacja proponowanego przez autorkę cyklu pozwala niemowlęciu zachowywać równowagę bez nieustannego odwoływania się do piersi lub butelki z pokarmem. Płacz lub inne zachowania po nakarmieniu dziecka mogą być wtedy interpretowane przez rodziców w sposób bardziej realistyczny.
   Inną podstawową zasadą, którą poleca rodzicom Trący Hogg, jest zwolnienie tempa działania jako antidotum na próby wtłoczenia nowych obowiązków w ramy starych, „przedrodzicielskich” przyzwyczajeń. Mamy tutaj bardzo pożyteczne propozycje dotyczące trudnego okresu poporodowego. W ramach przystosowania wszyscy członkowie rodziny mają sposobność dostrzec i zrozumieć niezwykle subtelną i ważną potrzebę noworodka, jaką jest pragnienie porozumienia się z otoczeniem. Trący uczy matki i opiekunki sztuki obserwowania języka ciała dziecka i jego reakcji na świat zewnętrzny oraz wykorzystania tej wiedzy do zrozumienia jego podstawowych potrzeb.
  Rodzice, których dzieci osiągnęły późniejszą fazę niemowlęctwa, znajdą w tej książce pomocne sugestie, jak pozbyć się kłopotów i rozwiązać chroniczne już problemy. Autorka dowodzi, że stare przyzwyczajenia można zmienić, i uczy, jak tego dokonać, prowadząc czytelników cierpliwie krok po kroku, budując w nich poczucie pewności i wiary w to, że rodzicielstwo (kojarzące się dotąd z bezsennością i bałaganem) można przeżywać godnie i szczęśliwie. Wszystkim rodzicom książka Język niemowląt przynosi upragnione wsparcie, informacje i rady, na które długo czekali. Cieszmy się jej lekturą!

Lekarz medycyny F.A.A.P.
Jeanette J. Levenstein

Na czym polega dobre rodzicielstwo?

   W jednym z poradników dla matek przeczytałam takie oto zdanie: „Aby być dobrą matką, trzeba karmić dziecko piersią”. Takie sformułowanie to bzdura! Rodziców nie powinno się oceniać według tego, jak karmią swoje dzieci, zmieniają im pieluchy i jak układająje do snu. Poza tym nie stajemy się dobrymi rodzicami podczas pierwszych kilku tygodni życia dziecka. Dobre rodzicielstwo kształtuje się w ciągu wielu lat, w miarę jak dzieci rosną a my poznajemy ich indywidualne osobowości. Dzieje się tak dlatego, że przychodzą do nas po radę i pomoc, gdy sąjuż dorosłe. Można powiedzieć, że podstawami dobrego rodzicielstwa są:
Szacunek dla dziecka jako osoby

• Akceptacja jego niepowtarzalnej indywidualności
• Dialog z niemowlęciem, a nie tylko mówienie w jego obecności
• Słuchanie dziecka i zaspokajanie jego potrzeb, kiedy o to prosi
• Organizacyjne uporządkowanie codziennych czynności dające dziecku poczucie oparcia, regularności i przewidywalności zdarzeń.
• Codzienna opieka nad niemowlęciem jest zadaniem trudnym, pracochłonnym i absorbującym, często niewdzięcznym, a czasem nawet niepokojącym. Mam nadzieję, że moja książka wniesie trochę poczucia humoru w tę złożoną rzeczywistość, a jednocześnie jasno i klarownie przedstawi, co należy do rodzicielskich obowiązków. Oto czego moi czytelnicy mogą się po tej książce spodziewać:
• Zrozumienia, jakie jest dziecko, i ustalenia, czego można po jego temperamencie oczekiwać. Materiał rozdziału I pomoże rodzicom przewidzieć, jakie wyzwania przed nimi stoją.
• Rozpoznania własnego temperamentu i zdolności przystosowawczych. Wraz z pojawieniem się dziecka nasze życie się zmienia, istotne jest więc ustalenie własnego położenia. Pomiędzy obsesją planowania życia w najdrobniejszych szczegółach a improwizatorskim chaosem rozciąga się ciąg postaw pośrednich, w którym każdy z nas jest gdzieś usytuowany. (Patrz rozdział II).
• Przedstawienia proponowanej przeze mnie koncepcji uporządkowania codziennych okresów karmienia, aktywności i snu niemowlęcia oraz odpoczynku i regeneracji opiekujących się nim osób (nazywanej umownie Łatwym Planem). Realizacja Łatwego Planu umożliwia zaspokojenie potrzeb dziecka z równoczesnym zadbaniem o własną kondycję fizyczną i psychiczną i zafundowania sobie drzemki, gorącej kąpieli lub krótkiego spaceru. Ogólne zasady Łatwego Planu przedstawię w rozdziale II, a szczegółowe omówienie jego elementów w rozdziale IV i kolejnych.
• Umiejętności „zaklinania dzieci”, czyli porozumiewania się z niemowlęciem, które obejmuje obserwację jego zachowania, zrozumienie wysyłanych komunikatów oraz uspokajanie (rozdział III). Przy okazji pomogę również czytelnikom wyostrzyć ich własny zmysł obserwacji i autorefleksji.
• Omówienia szczególnych problemów rodzicielskich, takich jak: adopcje, udział matek zastępczych, a także przedwczesne rozwiązania i komplikacje przy porodach uniemożliwiające szybki powrót ze szpitala do domu oraz radości i kłopoty związane z macierzyństwem mnogim (rozdział VIII).
• Błyskawicznego kursu „magii trzech dni” (rozdział IX), czyli mojej autorskiej propozycji zastępowania złych nawyków dobrymi. Wyjaśnię w tym rozdziale, co rozumiem przez „rodzicielstwo przypadkowe” lub „chaotyczne”, kiedy rodzice nieświadomie wzmacniają negatywne zachowania swoich dzieci, a także przedstawię w prostej formie podstawową strategię analizowania błędów.

   Starałam się, by Język niemowląt czytało się przyjemnie, ponieważ wiem, że po tego typu poradniki sięga się raczej z konieczności, a nie dla odprężenia (zwykle też nie studiuje się ich od deski do deski). Jeżeli matka ma problemy z karmieniem piersią, to zajrzy do spisu treści i przeczyta tylko odpowiednie strony. Gdy pojawią się u dziecka kłopoty ze snem, czytelnik sięgnie do rozdziału poświęconego temu zagadnieniu. Doskonale rozumiem takie podejście, znając warunki życia współczesnych rodzin. Mimo to jednak zachęcam wszystkich do przeczytania w całości przynajmniej pierwszych trzech rozdziałów, w których staram się wyłożyć moją strategię działania. Dzięki temu - nawet podczas lektury wybranych fragmentów pozostałych rozdziałów - moje koncepcje i rady będą brane pod uwagę z odpowiedniego punktu widzenia. Wskazuje on, że dziecko należy traktować z szacunkiem, na jaki zasługuje, a równocześnie nie dopuścić do przejęcia przez niemowlę władzy w domu.
   Rodzicielstwo należy do doświadczeń najintensywniej odmieniających nasze życie. Przyjście na świat dziecka jest wydarzeniem nieporównanie donioślejszym od zawarcia małżeństwa, zmiany miejsca pracy, a nawet śmierci ukochanej osoby. Już sama myśl o konieczności przystosowania się do zupełnie nowych warunków wywołuje w nas przerażenie. Powoduje także izolację. Początkującym rodzicom często wydaje się, że tylko oni są niekompetentni lub że nikt inny nie ma podobnych problemów np. z karmieniem piersią. Kobiety są pewne, że inne matki natychmiast „zakochują się” w swoich dzieciach, i zastanawiają się, dlaczego nie podzielają tego uczucia. Mężczyźni są przekonani, że inni ojcowie na pewno poświęcają dzieciom więcej uwagi. W odróżnieniu od Anglii, gdzie pielęgniarki środowiskowe odwiedzają położnice codziennie przez pierwsze dwa tygodnie i kilka razy w tygodniu w okresie następnych dwóch miesięcy, wielu młodych rodziców w Ameryce nie ma wokół siebie nikogo, kto mógłby stać się ich przewodnikiem w pierwszym okresie rodzicielstwa.
   Drodzy czytelnicy! Nie mogę odwiedzić was wszystkich, mam jednak nadzieję, że czytając, słyszycie mój głos i czujecie, jak was wspieram, robiąc to wszystko, co zrobiła dla mnie Niania, gdy byłam młodą matką. Wiedzcie, że deficyt snu i przytłoczenia obowiązkami nie będą trwać w nieskończoność, a wy będziecie robić wszystko, najlepiej jak potraficie. Wiedzcie też, że to, czego doświadczacie, jest udziałem innych rodziców i że pomyślnie przez to przejdziecie.
   Żywię nadzieję, że strategia i umiejętności, którymi się dzielę - czyli moje tajemnice - utorują sobie drogę do waszych umysłów i serc. Dzieci może nie będą przez to inteligentniejsze (choć nigdy nic nie wiadomo), jednak z całą pewnością będą szczęśliwsze i bardziej ufne, a ceną tego nie będzie musiała być rezygnacja z waszego życia. Być może najważniejszym osiągnięciem będzie lepsze samopoczucie w roli rodziców oraz świadomość, iż zdobyliście rzetelne rodzicielskie umiejętności. Głęboko wierzę i przekonałam się o tym na podstawie obserwacji, że w każdej matce i ojcu drzemie troskliwy, kochający i kompetentny rodzic - zaklinacz dzieci in spe.