Modelowanie przyszłości
Suficka księga mądrości
Książka Suficka księga mądrości proponuje czytelnikowi poznanie żywego doświadczenia sufizmu. Naśladuje ona wielowiekową tradycyjną formę zwaną „podręcznikiem derwisza” — towarzyszem życiowych doświadczeń. Jeżeli chodzi o organizację, książka ta prezentuje szereg krótkich szkiców lub kontemplacji zilustrowanych sufickimi opowiadaniami i poezją. Każdy rozdział zawiera medytacje i sugestie dotyczące kolejnych odkrywanych ścieżek. W głębszym sensie pozycja ta ilustruje pewne podejście do życia, umożliwiając odkrycie tego, kim naprawdę jesteśmy jako istoty ludzkie.
Zapewne domyśliłeś się już, że sufickie nauczanie nie przypomina zaliczania kolejnych przedmiotów w wyższej szkole teologii. Choć niektórzy zwolennicy klasycznego sufizmu proponowali, by poszukujący osiągali postępy w oparciu o pewne etapy bazujące na poszerzonych stanach świadomości (ahwai), które krystalizują się w postaci bardziej stabilnych dróg życia codziennego (maqamat), trzeba pamiętać, że życia nie można zorganizować w sposób liniowy. Wszystkie próby uporządkowania nauk sufickich w ten sposób są zatem z natury sztuczne, a przynajmniej wymagają wprowadzania korekt przez kolejne pokolenia.
Książka Suficka księga mądrości prezentuje najistotniejszą praktykę sufich należących do wszystkich historycznych odłamów — medytację nad atrybutami Boga (zwanymi al-asma’al-husna „najpiękniejszymi imionami”). To samo słowo (asma) tłumaczę nie tylko jako „atrybuty” czy „imiona”, lecz również jako „ścieżki”, aby podkreślić dynamizm doświadczeń związanych z praktyką sufizmu. Nie spotkałem się jeszcze z tradycją, grupą czy zakonem sufickim, które nie posługiwałyby się opisywanymi tutaj praktykami. Każda z tych ścieżek serca może doprowadzić Cię do doświadczania głębszych emocji i osiągania lepszego zrozumienia, jeżeli będziesz praktykować ją we właściwym momencie. Tak naprawdę potrzebujesz tylko jednej ścieżki, jeżeli tylko nieustępliwie poszukujesz jej źródła.
W tradycji sufickiej dążenie do osiągnięcia pełni człowieczeństwa oznacza ożywianie wewnętrznego ekosystemu i duchowej różnorodności. Czujemy więcej i rozumiemy z życia więcej, ponieważ rozpoznajemy je jako część własnej duszy. Poczucie bliskiej więzi z własnym sercem — które stopniowo okazuje się obejmować znacznie więcej, niż myśleliśmy — daje zarówno wolność, jak i radość. Poszczególne ścieżki mogą wydawać się wzajemnie sprzeczne (jak to w życiu bywa). Nie są schludnie zorganizowane i proporcjonalne (jak to w życiu bywa). Jednak działają — przynajmniej w moim przypadku.
Jedną z pierwszych interpretacji opisywanych tutaj praktyk w języku angielskim była opublikowana w 1882 r. pozycja Pearls ofthe Faith Edwina Arnolda. Książka Arnolda przybrała postać tomiku wiktoriańskiej poezji — był to format, który w tamtych czasach były w stanie przyswoić obyte osoby anglojęzyczne. Obecnie żyjemy w zdecydowanie innej epoce, w erze Internetu i środków masowego przekazu, a sufi muszą wykazywać się przynajmniej zdolnością przystosowania. Pozornie książka ta wydaje się wpasowywać w gatunek „poradnik dotyczący samodoskonalenia”, format odzwierciedlający występujące w kulturze Zachodu pragnienie dostawania wszystkiego szybko i łatwo. Moglibyśmy lamentować nad tą tendencją jako udaremniającą próby rozwoju życia duchowego: to, co jest łatwe, niekoniecznie jest lepsze, zaś po szybkim udzieleniu odpowiedzi często nie pozostaje zbyt dużo czasu na refleksję czy odczuwanie. Celem większości poradników jest tylko potwierdzenie tego, co i tak wiemy. Dążą do „a-ha...”, a nie „aha!”. Ja nazwałbym to raczej samohipnozą niż samopomocą.
W książce Suficka księga mądrości podejmuje się próbę wyeliminowania charakterystycznych dla poradników przesadnych uproszczeń poprzez nadanie jej rozmaitych cech sufickich, takich jak przypadkowość, paradoksalność czy praktyka duchowa. Jak zauważono w „Krótkim przewodniku”, można wykorzystywać tę książkę jako wyrocznię lub wyszukiwać w niej mądrości, które okażą się w danym momencie najwłaściwsze. To, co uda się znaleźć czytelnikowi w takich okolicznościach, może okazać się zaskakujące, a nawet niepokojące. Miejmy nadzieję, że okaże się również kształcące.
Z perspektywy sufizmu gatunek poradnika może okazać się absolutnie odpowiedni. Przez większość swojej historii sufizm działał jako pewnego rodzaju „samorobna” tradycja. Nie mamy ogólnego przywódcy, potentata czy papieża (co nie znaczy, że niektóre osoby nie starały się takowym zostać lub powierzyć tę funkcję jednemu ze swych bliźnich). Suficki przewodnik jest bardziej połączeniem towarzysza, terapeuty i szarlatana niż wszechmogącym guru — Rumi powiedział natomiast, że prawdziwym najwyższym pir (starszym kierownikiem duchowym) jest sama Miłość.
Zaktualizowane i dostosowane do potrzeb XXI wieku ścieżki serca działają jak wyszukiwarka w Internecie życia, w którym nasze serce jest przeglądarką umożliwiającą postrzeganie świata — zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego.
Szczegółowe Informacje
-
Autor:
Neil Douglas-Klotz
-
Tytuł oryginału:
The Sufi Book of Life: 99 Pathways of the Heart for the Modern Dervish
-
Liczba stron:
328
-
Wymiary:
148x210
-
Oprawa:
Miękka
-
ISBN:
978-83-246-3198-8
-
Tłumacz:
Wojciech Sztukowski
-
Rok wydania:
2010