Wprowadzenie do książki
Jak trwoga, to do Boga?
Książka Jak trwoga, to do Boga? składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale 1 i 2 przedstawiono założenia teoretyczne. Rozdział 1 poświęcono omówieniu problematyki religijnego radzenia sobie ze stresem. Na początek określono sposób rozumienia religijności i wyjaśniono kwestie epistemologiczno-metodologiczne, dotyczące eksplorowania tego fenomenu na gruncie psychologii. Następnie opisano koncepcję religijnego radzenia sobie ze stresem Pargamenta oraz podobieństwa i różnice tego ujęcia z klasycznym paradygmatem interakcyjnym stresu według Lazarusa. Dalej scharakteryzowano kluczowe funkcje religii w życiu człowieka, widziane w dwóch perspektywach - potocznej, zawartej w przysłowiach ludowych i aforyzmach, oraz naukowej, przedstawiającej psychologiczne funkcje religii. Rozdział kończy się przedstawieniem religijnych strategii pozytywnych i negatywnych w odniesieniu do badań empirycznych, ukazujących rolę religii w radzeniu sobie z różnymi sytuacjami stresującymi.
W rozdziale 2 omówiono radzenie sobie ze stresem w okresie dorastania, zwra-cając uwagę na specyfikę doświadczanych przez młodzież stresorów, które najczęściej dotyczą problemów natury osobistej oraz relacji nastolatka ze środowiskami dla niego znaczącymi - rodziną, szkołą i grupą rówieśniczą. Następnie przybliżono rolę wybranych zasobów osobistych (poczucie własnej skuteczności, poczucie kontrolow7alności sytuacji stresowej, intensywność postawy religijnej) w radzeniu sobie ze stresem. W dalszej kolejności zaprezentowano przemiany, w zakresie religijności młodzieży - jedne mają charakter rozwojowy i wynikają ze specyfiki okresu dorastania (Walesa, 2006), inne są związane z wpływem postmodernistycznych trendów obecnych we współczesnej kulturze (Woźniak-Krakowian i Tarnopolski, 2003).
Rozdział 3 dotyczy przyjętej przez autorkę metody badań. Na początek zaprezentowano model teoretyczny uwarunkowań religijnego radzenia sobie ze stresem w okresie dorastania oraz szczegółowe pytania i hipotezy badawcze. Następnie opisano grupę badaną i scharakteryzowano zastosowane narzędzia pomiaru: Kwestionariusz RCOPE Pargamenta i jego współpracowników (Pargament, Koenig i Perez, 2000), wT polskiej adaptacji Leszka Szewczyka i Elżbiety Weinmuller (2005) - do poznania religijnych strategii radzenia sobie ze stresem; Skalę Postaw Religijnych (SI) Władysława Prężyny (1981) - do oceny intensywności postawy religijnej; Skalę Kompetencji Osobistej (KompOs) Zygfryda Juczyńskiego (200la) - do pomiaru poczucia własnej skuteczności. Do kwestionariuszy dołączono autorską Ankietę „Ty i stres”, w której osoby badane mogły się wypowiedzieć na temat między innymi przeżywanej sytuacji stresującej. Na końcu zamieszczono pytania służące do oceny poczucia kontrolowałności sytuacji stresowej (Skala PK). Rozdział kończy się omówieniem procedury przeprowadzonych badań.
W rozdziale 4 dokonano analizy uzyskanych wyników badań pod kątem podmiotowych i sytuacyjnych uwarunkowań religijnego radzenia sobie ze stresem, z uwzględnieniem różnic między dziewczętami a chłopcami. Analizę wyników oparto na zaawansowanych metodach statystycznych: wielokrotnej analizie regresji - dla ustalenia, które zmienne są istotne dla wyjaśniania religijnych strategii; analizie kontrastów - w celu określenia szczegółowych różnic. Zgodność zaproponowanego modelu teoretycznego sprawdzono za pomocą elementów modelowania równań strukturalnych (SEM): analizy ścieżek (PA).
W ostatnim, 5 rozdziale przedstawiono interpretację uzyskanych wyników i poddano je pod dyskusję w świetle dostępnej literatury przedmiotu - polskiej i zagranicznej.
W zakończeniu przedstawiono wnioski z badań własnych oraz ich implikacje teoretyczne i praktyczne.
Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej autorki, zatytułowanej Religijne i poza-religijne strategie radzenia sobie ze stresem a poczucie kontrolowalności u młodzieży, napisanej pod kierunkiem Pana Profesora Leszka Szewczyka na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Promotorowi rozprawy składam szczególne podziękowania - bez jego pomocy i zaangażowania, szanującego autonomię autorki, nie byłoby wymienionej dysertacji. Dziękuję Recenzentom: Pani Profesor Halinie Grzymale-Moszczyńskiej - za krytyczną recenzję rozprawy doktorskiej, oraz Panu Profesorowi Piotrowi Olesiowi - za wnikliwą ocenę oraz cenne, inspirujące sugestie, tak teoretyczne, jak i metodologiczne, z których skorzystałam przy redagowaniu tej książki. Pani Profesor Marioli Lagunie i Panu Doktorowi Andrzejowi Januszewskiemu składam podziękowania za konsultacje statystyczne, a za konsultacje teologiczne dziękuję Rafałowi Burnickiemu SDB, Marcinowi Janeckiemu i Piotrowi Ochocińskiemu. Paulinie Jakubowskiej i pozostałym Przyjaciołom dziękuję za owocne dyskusje. Mężowi Wiesławowi wyrażam wdzięczność za wszelką pomoc i wsparcie.
Książkę dedykuję wszystkim osobom, którym zależy na tym, by młodzi ludzie dobrze radzili sobie z wyzwaniami i trudami życia.
Szczegóły
-
Autor:
Elżbieta Talik
-
Objętość:
176
-
Oprawa:
Miękka
-
Format:
165x235
-
ISBN:
978-83-7489-427-2
-
Rok wydania:
2012