Wprowadzenie do książki
Jak pokonać wstyd
Książka ta traktuje o wstydzie i o tym, jak go pokonać. Przedstawię w niej swoje poglądy na temat istotnych czynników, które należy brać pod uwagę, aby w pełni zrozumieć tę złożoną emocję. Jeśli czytałeś inne moje poradniki, nie będzie dla ciebie zaskoczeniem, że na zaprezentowane tu koncepcje wielki wpływ miały pionierskie prace amerykańskiego psychologa klinicznego Alberta Ellisa, które wykorzystuję w swojej praktyce. Dr Ellis był twórcą podejścia terapeutycznego, w poradnictwie psychologicznym i psychoterapii zwanego racjonalno-emotywną terapią behawioralną (REBT od ang. rational emotwe behaviour therapy). Ponieważ w niniejszej książce będę odwoływał się do terapii REBT, w rozdziale 3 omówię jej podstawy.
Zanim jednak przystąpię do rozważenia problemu wstydu, chciałbym dla przykładu przytoczyć kilka krótkich historii, które obrazują, w jak różnych okolicznościach zdarza się nam doświadczać uczucia wstydu, oraz przedstawiają konkretne osoby doznające tej emocji. Od czasu do czasu będę powracał do niektórych z tych postaci, aby zilustrować na przykładach prezentowane tu koncepcje. Do wszystkich tych historii powrócimy też w rozdziale ostatnim, w którym opiszę, wjaki sposób ludziom tym udało się (lub mogło się udać) przezwyciężyć swoje problemy ze wstydem.
Eliza była młodą ortodoksyjną żydówką, wychowywaną z pominięciem jakiejkolwiek edukacji seksualnej. W dosyć wczesnym wieku zauważyła, że bardzo silne odczuwa własną seksualność, ale nie widziała sposobów rozładowania tego napięcia. Pewnej nocy miała sen erotyczny, w którym pieściła inną kobietę i doznawała jej pieszczot. Z tego powodu, jak również ze względu na doświadczony we śnie orgazm zrodził się u niej bardzo głęboki wstyd. Pod wpływem tych doznań oraz w kontekście swej bardzo ograniczonej wiedzy na temat kobiecej seksualności uznała, że jest lesbijką, co ją skrajnie przeraziło. Zaczęła od tego czasu unikać patrzenia na kobiety, a nawet starała się utrzymywać wobec nich fizyczny dystans. Jednak to tylko pogorszyło sprawę, a Eliza uświadomiła sobie, że mimowolnie przygląda się piersiom i okolicom intymnym ciała kobiet widzianych na ulicy. Kiedy zdała sobie sprawę, że coraz bardziej odbiera inne kobiety jako istoty seksualne, zaczęła tym silniej odczuwać wstyd i postanowiła unikać wszelkich sytuacji, które narażały ją na kontakt z paniami. Studiując, była jednak zmuszona przebywać w towarzystwie innych dziewczyn. W związku z narastającym poczuciem wstydu zaczęła sądzić, iż jej koledzy (a zwłaszcza koleżanki) z uczelni domyśla się, że jest lesbijką, oraz że dowiedzą się o tym członkowie jej wspólnoty religijnej, którzy będą ją traktować jak wyrzutka. Zwróciła się z prośbą o pomoc do mnie, ponieważ jestem mężczyzną. Była na tym etapie pewna, że nigdy nie wyjdzie za mąż i nie będzie mieć dzieci, a kiedy spotkaliśmy się po raz pierwszy, miała myśli samobójcze.
Bernice była trzydziestokilkuletnią rozwódką z dwojgiem dzieci. W wieku ośmiu lat została wykorzystana seksualnie przez swojego wujka i, jak zwykle bywa w takich przypadkach, zachowała wiadomość o tym zdarzeniu tylko dla siebie. Czuła, że to, co zrobił wujek, było złe i obrzydliwe, obawiała się więc, że jeśli powie 0 tym rodzicom, nie uwierzą jej. Od tego czasu żyła w poczuciu wstydu. Było jej wstyd, że bez oporu pozwoliła na haniebny czyn wuja. Wstydziła się również swego ciała, lękając się już nawet jako dorosła kobieta, że może ono ujawnić jej wstydliwy sekret.
Z powodu swego poczucia wstydu Bernice miała problemy seksualne, które po części przyczyniły się do rozpadu jej małżeństwa. Zgadzała się na współżycie jedynie pod wpływem alkoholu i nie pozwalała nikomu oglądać się nago, obawiając się, że mężczyźni mogliby wtedy odkryć w jakiś sposób jej tajemnicę. Na ile mogła, unikała wszelkich kontaktów seksualnych, gdyż przypominały jej o krzywdzie wyrządzonej w dzieciństwie.
Od kiedy Bernice zaczęła odczuwać wstyd, uważała, że jeśli inni zobaczą jakąkolwiek część jej ciała: (a) będą ją postrzegać jako osobę godną potępienia za to, że pozwoliła wykorzystać się seksualnie; (b) będą uważać ją za „łatwą dziewczynę", która „sama się o to prosiła"; (c) jej ciało będzie budziło w nich odrazę. W rezultacie ilekroć odczuwała wstyd, okrywała się od stóp do głowy nawet w upalne letnie dni.
Szczegółowe Informacje
-
Autor:
Windy Dryden
-
Tytuł oryginału:
Overcoming Shame
-
Liczba stron:
142
-
Wymiary:
145x205
-
Oprawa:
Miękka
-
ISBN:
978-83 7229-118-2
-
Tłumacz:
Ewa Węgrzyn
-
Rok wydania:
2008