Wprowadzenie do książki
Sposób na trudne dziecko
W niniejszej książce chcielibyśmy przybliżyć Czytelnikom sposób myślenia i rozwiązywania problemów, jaki stosuje behawiorysta. Zastanówmy się więc na początku, kim właściwie jest behawiorysta i czym wyróżnia się spośród innych specjalistów w dziedzinie psychologii. Po pierwsze, najbardziej interesują go zachowania, ich przyczyny oraz następstwa. Po drugie, jest obserwatorem, co oznacza, że skupia swoją uwagę i działania na manifestowanych przez dziecko (ale również przez szefa, partnera czy nawet zwierzę) zachowaniach - dokładnie je opisuje, a następnie za pomocą różnych technik stara się je zmienić. Po trzecie, stara się rozwiązywać problem „tu i teraz", dlatego najbardziej interesuje go to, jak dziecko zachowuje się w momencie interwencji.
Każde dziecko miewa zachowania, które nam się podobają (np. siedzi spokojnie, układa puzzle z zainteresowaniem i skupieniem, odkłada na miejsce zabawkę, którą się bawiło), i takie, które nam przeszkadzają (np. krzyczy i biega, kiedy usiłujemy obejrzeć wiadomości, rozrzuca zabawki po całym pokoju i bawi się z psem).
Analizując zachowanie dziecka, należy zadać sobie pytanie, kiedy powinno się interweniować. Czy jest to zachowanie, z jakim mogą skutecznie pracować sami rodzice, czy też wymaga ono konsultacji u spe-cjalisty? Specjalista określa, czy zgłaszane zachowanie jest objawem zaburzenia, choroby dziecka czy też wynika z trudności rodzica w wyznaczaniu granic (tj. odmawianiu, konsekwentnym przestrzeganiu zasad).
O kłopotach z dzieckiem warto myśleć w kontekście trzech rodzajów zachowań:
1. Zachowania drażniące - adekwatne do wieku zachowania, które niepokoją rodziców. Do grupy tej należą:
Budzące niepokój sporadyczne zachowania (dziecko wzięło zapałki i robiąc doświadczenie podpaliło kawałek firanki).
Częste i drażniące dorosłych zachowania typowe dla dziecka w danym wieku (pobudzony pięciolatek po przyjściu z przedszkola nie ma ochoty się położyć, tylko stale nagabuje opiekunów, aby razem z nim wyszli na rowerek itp.).
Trudności dostrzegane tylko przez rodziców o zbyt wygórowanych wymaganiach, których nie potwierdzają niezależni obserwatorzy („Najlepiej, jakby moje dziecko w ogóle nie sprawiało problemów, w ogóle się nie ruszało, niczego nie niszczyło'').
2. Zachowania niepożądane - nieodpowiednie do wieku i poziomu rozwoju dziecka zachowania, które stanowią problem dla rodziców, innych dorosłych lub samego dziecka (np. dziecko reaguje płaczem na każdą przegraną, rzuca się na ziemię lub bije rodzica, gdy ten mu czegoś odmawia).
Mogą być one zwiastunem poważniejszych problemów. Właśnie o zachowaniach niepożądanych opowiemy w tej książce: najpierw pokażemy, jak je opisywać, a w dalszych rozdziałach przedstawimy sposoby radzenia sobie z nimi.
3. Zaburzenie - zbiór niepożądanych zachowań dziecka trwających co najmniej kilka miesięcy. Zaburzenie znacząco wpływa na funkcjonowanie dziecka i jego otoczenia (rodziców, dziadków, osób w przedszkolu) . Rozpoznanie u dziecka zaburzenia związane jest z odnalezieniem w jego funkcjonowaniu wielu trudnych, problemowych zachowań, które układają się w charakterystyczny obraz. Diagnoza, czyli określenie rodzaju zaburzenia, umożliwia lekarzom i psychologom wdrożenie określonego algorytmu postępowania leczniczego i terapeutycznego.
W książce przedstawiamy pomysły na to, jak radzić sobie z trudnymi zachowaniami dzieci. Namawiamy do ich wykorzystania, ale i do krytycznego podejścia, jakim cechuje się postępowanie behawiorysty -jeśli jakaś interwencja behawioralna nie odnosi skutku w ciągu dwóch tygodni, należy szukać innego rozwiązania.
W odniesieniu do dzieci - szczególnie młodszych - definicja zachowania problemowego jest dosyć względna. Należy mieć stale na uwadze typowe trudności rozwojowe, takie jak charakterystyczne dla wieku lęki czy okresy nasilonego buntu.
Szczegółowe Informacje
-
Autor:
Artur Kołakowski,Agnieszka Pisula
-
Liczba stron:
360
-
Wymiary:
165x235
-
Oprawa:
Miękka
-
ISBN:
978-83-7489-203-2
-
Rok wydania:
2013